„Jadłonomia po polsku” Marta Dymek | wydawnictwo Marginesy

  W świecie wegetarian i wegan chyba nie ma osoby, która nie znała by Marty Dymek – cieszącego się wielką popularnością bloga Jadłonomia, organizatorką warsztatów kulinarnych kuchni wegańskiej a także autorką dwóch książek „Jadlonomia” oraz „Nowa Jadłonomia”. Pani Marta zyskała nawet miano „propagatorki weganizmu w Polsce” – że to od niej wszystko się zaczęło. Pamiętam, że kiedy mając 16 lat przechodziłam na wegetarianizm bardzo chciałam przejrzeć książkę jej autorstwa „Jadłonomia”, jednak nie mając okazji korzystałam z przepisów z bloga Magdaleny Gembackiej amniammniam.pl a niekiedy zerkałam na Wegannerd.pl – inspirowały mnie, zachęcały do próbowania czegoś nowego, udowadniały, że wege jest pożywne i smaczne (polecam).

Źródło: Luka Lukasiak, Wydawictwo Marginesy

    Kiedy w końcu po wielu latach w końcu zajrzałam do pierwszej książki „Jadłonomia” – spotkałam się z wielkim rozczarowaniem – okazało się, że przepisy w niej umieszczone w większości pochodzą z bloga, sporo jest przepisów od podstaw, które równie dobrze można znaleźć w każdej innej książce lub przepisów na zasadzie „kopiuj-wklej” z zamianą jednego lub trzech składników. Być może gdybym trafiła na tę książkę, kiedy stawiałam  pierwsze kroki w diecie wege inaczej bym ją oceniła – może wówczas okazałaby się dla mnie źródłem inspiracji. Z drugiej strony wątpię, bo tak naprawdę tak naprawdę zainteresowały mnie tylko 2-3 przepisy, przy czym jak wspomniałam większość przepisów pochodzi z bloga autorki (a i na blogu znajdziecie więcej inspiracji). Co do samego bloga to przygotowałam z niego trzy, może cztery przepisy i w zasadzie tylko jedna potrawa mi smakowała a druga po mojej modyfikacji. Wolę inne miejsca w sieci, gdzie od dawna znajdowałam więcej inspiracji i ciekawych potraw.

  Kiedy dowiedziałam się o najnowszej książce autorskiej „Jadłonomia po polsku”, która jeszcze przed premierą została okrzyknięta bestsellerem, pomyślałam, że z chęcią do niej zajrzę – nie zaszkodzi.  To co od razu rzuca się w oczy to wielki, dość ciężki i nieporęczny format książki, który według mnie utrudni przygotowywanie posiłków w kuchni, chyba, że ktoś posiada specjalny stelaż na książki na którym mógłby taką książkę ustawić. Według mnie o wiele wygodniej i praktyczniej byłoby, gdyby książka ukazała się w mniejszym formacie, jednak sądząc po „popularności” autorki, niedługo pojawi się wersja „mini” tej książki.

  Treść została podzielona na wstęp w którym napisano trochę na temat miar kuchennych, jak przygotowywać warzywa strączkowe, kaszę i ryż, grzyby oraz jak obchodzić się z aquafabą.  Treść właściwa z przepisami to podział na cztery pory roku, co zapowiada sezonowe przygotowywanie potraw. Według mnie to dobry pomysł – sama wyznaje sezonowe, regionalne i tradycyjne gotowanie z produktów, które aktualnie można znaleźć w sklepach i na ryneczku a nie tych sprowadzanych zza morza a co gorsze produktów, których należy szukać w internecie i sklepach z orientalną, zagraniczną czy jeszcze jakąś inną kuchnią. Jednak czy tak było rzeczywiście?

 
  Przed każdym rozdziałem umieszczono spis potraw jakie w nim znajdziemy. Poszczególne rozdziały to:
Przedwiośnie – roślinny twarożek, sojlanka boczniakowa, budyń chałwowy itp
Wiosna – między innymi: chrzanową pastę z fasoli z żurawiną, żurek, czy też kapuśniak po zbójnicku.
Lato –  pasta z wędzonego tofu, schabowego z kalafiora, potrawka z czerwonej fasoli i porzeczek, kisiel, czy jagodzianki
Jesień – pasta rogalowa, leśna fasola, kiszona kapusta dla współczesnych, awaryjne ciasto czekoladowe, ryż z jabłkami
Przedzimie – pasta dla zdolnych ale leniwych, kapuśniak wyśmienity, keks, racuchy z wiśniami
Zima – dynia z owocami pod kruszonką, sałatka mazurek, tofu do kanapek, skrumbrie w romacie
Przepisy dodatkowe – sosy, buliony, jak ugotować kapustę itp.
Indeks – jest mało precyzyjny i nie obejmuje wszystkich, tylko główne składniki danej potrawy co utrudnia wyszukiwanie
Podziękowania, Przeprosiny, Lista Przepisów

Całość zawiera 117 przepisów, w tym 20 zawierających gluten (w postaci bułki tartej) oraz 18-19 przepisów na słodko z uwzględnieniem kompotu, masy makowej.

   Przepisy rozpoczyna  opis autorki (w którym przedstawia ona nam potrawę, czasem mówi o jej smaku, historii powstania, przytacza „legendę”), następnie umieszczono listę produktów (wraz  gramaturą), ilość porcji, przygotowanie a także porady – jak ułatwić sobie gotowanie, wykorzystać „resztki”, zastąpić jeden składnik innym itp.
Autorka z reguły nie kombinuje, zbytnio nie wymyśla a korzysta z sezonowych i z reguły łatwo dostępnych produktów (jedyne problemy mogą być z tofu, sosem sojowym itp). W przepisach bardzo często występuje biała fasola, sos sojowy, mąka z ciecierzycy i (o zgrozo) nagminnie boczniaki a do tego w wielu przepisach dodatek piwa lub wina. NA PRAWDĘ?! To co zwróciło moją uwagę to fakt, że część przepisów jak w przypadku „Awaryjnego ciasta czekoladowego”, „Fasoli po bretońsku”, „Makowca japońskiego”. niektórych past kanapkowych czy „Paprykarza jaglanego” z małymi zmianami można znaleźć na blogu Jadłonomia a sam „Schabowy z kalafiora” to nic innego jak stek z kalafiora z tym, że panierowany w cieście z ciecierzycy i bułce tartej a następnie usmażony a nie upieczony. Tak więc to trochę przekopiowanie bloga – trochę bo być może dla niepoznaki lub odświeżenia w przepisach książkowych wprowadzono drobne zmiany w postaci niektórych składników. Inną kwestią jest fakt, że sporo przepisów w podobnej formie znajdziecie po prostu w internecie na wegańskich blogach Wegannerd, Weganon, czy Veganbanda jak również innych – wystarczy poszukać. A jednocześnie nie brakuje nieoczywistych i niebanalnych połączeń, które mogą zaskoczyć np.  Fasolka szparagowa ze szpinakiem i malinami

  „Jadłonomia po polsku” jest książką, która szturmem podbiła internet, jeszcze na długo przed premierą. Miłośnicy autorki, jej bloga jak również wegetarianie i weganie na wieści o jej premierze z niecierpliwością wyczekiwali dnia w którym będą mogli zamówić ją przed premierą. Patrząc jako osoba wege ale nie „fanatyczka” – zupełnie na zimno, twierdzę, że Marta Dymek Ameryki nie odkryła, tylko wydała kolejną książkę, która sprawia wrażenie jakby napisanej „na potrzeby” – pod publikę.

Może dla fanów, może dla pieniędzy?

  Oczywiście fajne jest to, że w przeciwieństwie do „Nowej Jadłonomi” nie znajdziecie w niej wymyślnych i orientalnych produktów (jednak taki był zamiar tamtej książki będącej książką z podróży) a te rodzime i łatwo dostępne a ponadto znajdziemy w niej kilka połączań, które nas zaskoczą, jednak nie jest to jedyna taka książka o tematyce roślinnej. Wspomniane przeze mnie książki Magdaleny Gembackiej opierają się na tej samej zasadzie, blog Weganon oferuje sporo przepisów z kuchni polskiej w wersji wegańskiej a i na blogu WeganNerd, czy Veganbanda znajdziecie sporo przepisów na łatwe i smaczne potrawy.

   Jak dla mnie „Jadłonomia po polsku” to trochę przerost formy nad treścią. Oczywiście jest źródłem inspiracji, przeróżnych przepisów, niekiedy oryginalnych połączeń jak również na dobrą sprawę w Polsce brakowało książki o polskiej – wegańskiej kuchni roślinnej, jednak poczułam, że to kolejna książka z wielu… Taka która idzie za modą wydawniczą, w której w prawdzie można znaleźć coś ciekawego, jednak niektóre przepisy już były publikowane, inne sprawiają jakby pisanych na siłę i nic nie wnoszą poza objętością książki, są nieciekawe lub po prostu stanowią połączenie kilku składników, jednakże mogące wydać się ciekawe. Jednak nie powiem i przyznam, że z całej książki zainteresowało mnie 4-5 przepisów, pozostałe widywałam na innych blogach (sporo na WeganNerd), inne okazały się „zwyczajnymi”, takimi, które sama przygotowuje bez żadnego przepisu (po mojemu), składały się z produktów których nie spożywam, lub połączenie smaków było dla mnie zbyt „dziwne”, co nie oznacza, że to nie ulegnie zmianie. No ale te te boczniaki, sos sojowy i mąka z ciecierzycy – praktycznie wszędzie i non stop tak jakby autorka chciała mi wmówić, że się bez nich nie obejdę. A właśnie, że obejdę! Do tej pory nigdy nie jadłam i jakoś żyję. I ten alkohol, który rzekomo ma dodawać smaku – osobiście jestem abstynentką. Minusem jest też opasły format – osobiście wolę mniejsze i bardziej poręczne książki. Niemniej nie da się ukryć, że przepisy zostały klarownie napisane (wszystko jest zrozumiałe) a same zdjęcia ładne.

jadlonomia / instagram.com

PODSUMOWUJĄC
  Cytując autorkę „Przepisy to nie adaptacje polskich potraw, a raczej dania wokół polskich, popularnych u nas składników, zwyczajów i sentymentów. To kolaż z naszych smaków i przyzwyczajeń, bez udawania klasycznych polskich receptur.”  Tym samym sporo przepisów z książki, w nieco „innej” postaci można znaleźć w internecie miedzy innymi na blogach: Weganon.pl (SKARBNICA polskiej kuchni roślinnej), WeganNerd (tudzież w książkach autorki) czy Ammniam.pl. 
Dlatego jeśli posiadasz poprzednie książki autorki a także regularnie odwiedzasz jej bloga (oraz inne) dokładnie przemyśl zakup tej książki – najpierw przejrzyj osobiście. Jak wspomniałam część przepisów w podobnej formie znajdziesz na blogu autorki a praktycznie wszystkie w internecie (nie tylko na blogach wegańskich).
Jeśli stawiasz pierwsze kroki w kuchni roślinnej i nic nie wiesz o Jadłonomi książka jak najbardziej może Ci się spodobać (chociaż i w tym przypadku możesz korzystać z internetu i bloga Weganona) – podobnie jak w przypadku faktu, kiedy po prostu cenisz sobie autorkę i chciałbyś dać jej zarobić. Nie oznacza to jednak, że w książce nie znalazłam inspiracji – znalazłam a przecież to jest ważne. Prawda? A jednocześnie uważam, że na blogu można znaleźć więcej inspiracji i ciekawych przepisów ^_^

„JADŁONOMIA PO POLSKU” W PIGUŁCE DLA NIECIERPLIWYCH

Plusy
♦ wariacje na temat polskiej, sezonowej – rodzimej kuchni
♦ spis treści z podziałem na pory roku (sezonowość)
♦ przepisy bazują na prostych, z reguły łatwo dostępnych i rodzimych składnikach (dużo fasoli, strączków, cieciorka, polskie sezonowe warzywa i owoce, boczniaki)
♦ nie brakuje nieoczywistych połączeń jak np. Fasolka szparagowa ze szpinakiem i malinami
♦ łatwo dostępne przyprawy i zioła
♦ mało przepisów z tofu – 3-4
♦ porady dotyczące roślinnego gotowania np. kasz, czy jak obchodzić się z grzybami (dobre dla początkujących)
♦ niewiele przepisów na słodkości – ok 18-19 w tym masa makowa, kisiel (nie lubię, nie przepadam – w końcu książka, która nie skupia się przede wszystkim na słodkich potrawach)
♦ gotowanie „z resztek” tak aby nic nie marnować
♦ przepisy zostały klarownie napisane (wszystko jest zrozumiałe)
♦ bardzo dobrze, szczegółowo opisane sposoby przygotowania dań, często z ilustracyjnymi zdjęciami np. zakwasu buraczanego w różnych fazach przygotowania
♦ dobra dla stawiających pierwsze kroki w kuchni jak również wege
♦ można zaprzyjaźnić się i poznać kuchnię roślinną (przygotować roślinny obiad, śniadanie, święta, imprezy…) jak również przekonać siebie i innych, że bez mięsa i nabiału również może być smacznie i pożywnie

Minusy
♦ wielki, dość ciężki i nieporęczny format książki, który według mnie utrudni przygotowywanie posiłków w kuchni – książka waży 2 kg? A może więcej? (jednak taki był zamysł – patrz UWAGI)
♦ mało precyzyjny Indeks, który nie obejmuje wszystkich, tylko główne składniki danej potrawy co utrudnia wyszukiwanie
♦ kilka przepisów pochodzi z bloga z drobnymi zmianami
♦ duża ilość przepisów z boczniakami jakby autorka chciała mi wmówić, że się bez nich nie obejdę
♦ dużo sosu sojowego – w zasadzie w każdym wytrawnym przepisie jako smak umami (nie wszyscy mogą jeść soję i sól – nie wszyscy solą).
♦ w wielu potrawach występuje dodatek wina lub piwa
♦  do panierki tylko i wyłącznie mąka z cieciorki – nie ma zamienników bo mamy nie kombinować
♦ nawet sporo przepisów z aquafabą (płyn pozostały po gotowaniu strączków – tudzież płyn z puszki po cieciorce) – gotowanie z aquafabą wymaga dobrego planowania a także umiejętności
♦ niektóre przepisy z książki są do siebie zbliżone (2 przepisy na leczo, 2 na pieczoną fasolę, 2 na pieczoną ciecierzycę)
♦ mało precyzyjny sposób na obróbkę strączków
♦ niektóre rady są… „bez sensu” (np. gotowanie szparagów na patelni aby zaoszczędzić na wodzie – szparagi wówczas tracą cały smak)
♦ przewidywalność, brak oryginalności, wykorzysta bogactwa i różnorodności dostępnych składników – jest schemat, że mięso zastępuje się boczniakami i sosem sojowym

Neutralne
♦ brak czasu przygotowywania potraw
♦ sporo przepisów z książki, w nieco „innej” postaci można znaleźć na blogach: Weganon.pl (polska kuchnia roślinna), WeganNerd (tudzież w książkach autorki), Ammniam.pl a część przepisów na blogu Jadłonomia
♦ dla mnie za dużo dań tych „ciężkich” na bazie fasoli w których nie ma warzyw lub jest ich niewiele – osobiście sama dodaje sporo warzyw plus dodatkowa porcja
♦ może wydawać się, że przepis zawiera dużo składników, jednak tak naprawdę część z nich to poszczególne przyprawy np. sól, pieprz, majeranek itp.
♦  mało lekkich, świeżych potraw, sałatek, surówek, surowych przekąsek (nawet wiosną). Większość przepisów do dania duszone, smażone, gotowane, duszone, blendowane, miksowane…. brak świeżości, surowizny, chrupkości a nawet grillowania… brak potraw, które nie wymagają obróbki termicznej – jednak taki był zamysł autorki o czym mówi w udzielonym wywiadzie

Ocena: 4,5/6

WEDŁUG MNIE NA BLOGU MOŻNA ZNALEŹĆ RÓWNIE CIEKAWE – JEŚLI NIE CIEKAWSZE PRZEPISY

  Tytuł: Jadłonomia po polsku | Autor: Marta Dymek | Wydawnictwo: Marginesy | Okładka: twarda | Stron: 280

fot. materiały prasowe Wydawnictwa Marginesy

KOMUNIKAT OD WYDAWNICTWA

Drodzy Czytelnicy! Każda książka to miesiące pracy dziesiątek osób i wielka przygoda. Zawsze staramy się, aby wszystko było „dopięte na ostatni guzik”. Niestety, z przyczyn leżących po stronie wydawnictwa Marginesy, w książce Marty Dymek „Jadłonomia po polsku”, na stronie 160 powstał błąd w przepisie na bigos z dynią i podgrzybkami. Do przepisu nie dołączyliśmy zestawu niezbędnych przypraw, za co przepraszamy. Poniżej znajduje się prawidłowy przepis, a także instrukcja, jak otrzymać erratę. Jeszcze raz przepraszamy i życzymy smacznego – w końcu dobrze doprawiony bigos to gwiazda polskich stołów!

Aby naprawić swój błąd i podać Państwu właściwy przepis, na stronie www.marginesy.com.pl w zakładce DOBRZE PRZYPRAWIONY BIGOS Z DYNIĄ I PODGRZYBKAMI ZE STRONY 160 JADŁONOMII PO POLSKU przygotowaliśmy erratę. Można ją samodzielnie wydrukować (ikona drukuj) i włożyć do książki lub napisać do wydawnictwa (na adres mailowy marginesy@marginesy.com.pl w temacie wpisując BIGOS). Przygotujemy dla Państwa wydruk i pocztą odeślemy erratę. Proszę pamiętać o podaniu adresu zwrotnego.
bit.ly/ErrataJadłonomiaPoPolsku

Mimo iż Jadłonomia po polsku mnie nie zachwyciła, w wersji Mini mogłaby zagościć u mnie na półce a nawet chętnie bym ją tam widziała, jak również Delicius Ella, której nakład się wyczerpał i której szukam ^_^   JADŁONOMIA PO POLSKU ZA JAKIŚ CZAS WRÓCI DO WŁAŚCICIELA

  Jednakże na prezent wolałabym książkę z mojej listy Klasyków, którą za jakiś czas opublikuje 😉