„Opowieści z głębi miasta” Shaun Tan, Kultura Gniewu

 „A gdy umarłeś
zabrałem cię nad rzekę,
A gdy umarłem
czekałeś na mnie na brzegu.
A czas płyną między nami.”

Jeśli regularnie odwiedzacie mój blog, wiecie, że lubię i doceniam gatunek jakim są artbooki oraz picturebooki – albumy, które za pomocy obrazu a niekiedy niewielką (czasem większą) ilością słów potrafią opowiedzieć całą historię. To niesamowite jak prostota i minimalizm potrafią być wielkie. „Opowieści z głębi miasta” od Kultury Gniewu nie są typowym picturebookiem, nie są również komiksem – to bogato ilustrowany zbiór opowiadań, których autorem jest Shaun Tan – australijski ilustrator książek, głównie dla dzieci i młodzieży między innymi „Opowieści z najdalszych przedmieść”, „Regulaminu na lato” czy wielokrotnie nagradzanego „Przybysza”. To rakże dwukrotny laureat Nagrody World Fantasy dla najlepszego ilustratora, między innymi za Przybysza, uznanego przez The New York Times za najlepszą ilustrowaną książkę 2007 roku, laureat nagrody im. Astrid Lindgren. Jego książki zostały przetłumaczone na wiele języków i wielokrotnie nagradzane – na blogu pisałam o kilku albumach, których jest autorem.  „Opowieści z głębi miasta” swoją budową skojarzyła mi się z „Opowieściami z najdalszych przedmieść”. Czytelnik dostaje dwadzieścia pięć opowiadań, których bohaterami są zarówno zwierzęta jak i ludzie. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że to zwierzęta są w nich najważniejsze, natomiast człowiek stoi gdzieś z boku – jest w tle, jednak tak naprawdę oba te gatunki są równie ważne. Czytamy historię o lisach, które nocą wędrują pod dom ludzi, orle polującym w wielkiej hali w której podróżni czekają na swój samolot, puchaczu śnieżnym przebywającym w na sali szpitalnej, inwazji motyli, czy też członków zarządu zamienionych w żaby… Zwierzęta, które zamiast żyć w środowisku naturalnym, przebywają tam gdzie być nie powinny – otoczeniu dla nich obcym a nawet groźnym – tym zarezerwowanym tylko i wyłącznie dla człowieka.Dlaczego?
Z jakiej przyczyny?
Skąd ta anomalia?
Świat?
Człowiek i jego czyny?
Nasze czyny i postępowanie?
Co robi człowiek? Co my robimy?

Jesteśmy ludźmi – ja, nasi znajomi, przyjaciele, rodzina.
Ty jesteś człowiekiem?
Jak postępujesz? Jakie decyzje podejmujesz?
Czy są one słuszne, prawe i moralne?
Czy żyjesz w zgodzie z prawami natury i ze światem?
Dbasz o ten świat? Troszczysz się? Szanujesz?
A może niszczysz, zatruwasz, zabijasz….Zatrzymaj się w tym pędzie.
Zatrzymaj się, odetchnij i rozejrzyj.
Zobacz ile piękna jest dookoła Ciebie – to jak świat jest piękny.
Piękny jak diament ale i delikatny – kruchy niczym szkło.
To piękno, które powoli zanika – dzień po dniu gaśnie.
Piękno, które może zgasnąć na zawsze….
A to wszystko z jednej przyczyny

My ludzie jesteśmy temu winni.
To my chcemy więcej, więcej i jeszcze więcej…
Przywłaszczamy sobie to co nie nasze….
Niszczymy, zabijamy, zagarniamy nie patrząc na konsekwencje.Czy warto? Warto niszczyć ten piękny świat?
Co nam zostanie jeśli całkowicie go zniszczymy?
My również jesteśmy jego częścią – także zginiemy.
Zatrzymajmy się i zacznijmy patrzeć – patrzeć i słuchać.
Usłyszmy cichy krzyk z prośbą o pomoc – usłyszmy jak świat krzyczy.
Krzyczą rośliny i krzyczą zwierzęta – „Ludzie opamiętajcie się!” „Pomocy!”
Spójrzcie na to co się dzieje!
Spójrzcie na nas i nasze potrzeby!
Poświęćcie nam odrobinę uwagi, zainteresowania, chęci…
Dlaczego tego słyszymy głosu tych, którzy domagają się i potrzebują naszej uwagi – zasługują na to.  Trzymam książkę w rękach i powoli przewracam strony. ilustracje urzekają – niemal hipnotyzują. Raz proste, bardzo oszczędne i minimalne a innym razem wypełnione barwami, kolorami, całą masą detali i szczegółów. Obrazy z których wylewa się fala emocji, uczuć… ukryte symbole, które nabierają wielkiego znaczenia.

„Nosorożec znów wszedł na autostradę.
Roztrąbiliśmy się rozjuszeni!
Przyszli, zastrzelili go, zepchnęli na pobocze.
Zatrąbiliśmy pełni wdzięczności!

Ale to było wczoraj.
Dziś wszyscy czujemy się z tym fatalnie.
Nikt nie wiedział, że to był ostatni nosorożec.
Skąd mogliśmy wiedzieć, że to był ostatni
egzemplarz?”

  Świat zwierząt…
Świat ludzi…
To nasz Świat…

Tytuł: Opowieści z głębi miasta | Autor: Shaun Tan | Tłumaczenie: Wojciech Góralczyk, Anna Warso |Ilustracje: Shaun Tan | Wydawca: Kultura Gniewu | Stron: 236