Słowiańskie opowieści „Dary bogów” Witold Jabłoński

  Stali czytelnicy bloga wiedzą, że od najmłodszych lat zaczytuje się w mitologii, baśniach oraz historii starożytnej. Wszystkie nowe książki w tym temacie, które pojawiają się na rynku wzbudzają moją ciekawość a także zainteresowanie. Tak też było z książka „Dary bogów” Witolda Jabłońskiego od wydawnictwa Genius Creations o której dowiedziałam się ze słuchowiska a także słowiańskiego bloga Slavic Book. Tym samym nie mogłam przejść obok tej nowości obojętnie.  „Dary bogów” to czternaście opowieści o pradawnych czasach znanych z baśni, bajek, powieści i ekranizacji typu „Stara Baśń”. O czasach kiedy światem rządzili bogowie a rusałki, chochliki, dobre i złe duchy towarzyszyły ludziom na co dzień. Jedne pomocne i uczynne – opiekunowie. Inne złe, zawistne lub robiące zażartować i robiące ludziom psikusy. Mieszkańcy szanowali je ale też bali się. To czasy danych Słowian – tego co było kiedyś i co przeminęło, jednak wpłynęło na naszą kulturę i to co jest teraz a o czym się nie mówi a jeśli tak to bardzo rzadko. Witold Jabłoński podjął się wyzwania opowiedzenia tym wszystkim na nowo i to w bardzo ciekawej formie, która od pierwszych słów mnie zauroczyła.  Narratorem „Darów bogów” jest bajarz wędrujący przez ziemię Słowian. To on zasiadając przy ognisku gospodarzy raczy ich a także nas czytelników swoją opowieścią a raczej opowieściami…. baśniami i legendami o powstaniu świata i człowieka (wszystko zaczęło się od jajka), powstaniu pór roku, o miłości, nienawiści, smutku, szczęściu. O zmaganiach miedzy ludźmi a bogami, ich obawach, tym czego się boją. O Welesie, Chorsie, miłości Mokoszy i Peruna, o Wyraju i Nawii, o Babie Jadze i rybaku Gastku… te i wiele innych. A to wszystko podzielone chronologicznie na trzy księgi: świt bogów, światło i mrok, półbogowie, olbrzymy i ludzie.  Spodobał mi się gawędziarski styl autora. Lekkość i swoboda, plastyczne opisy, ciekawe – poetyckie skojarzenia i porównania. Człowiek zaczyna słuchać i chce słuchać dalej. Nie przesadzę jeśli napiszę, że z nimi się płynie i płynie poprzez ich treść. Opowiedziana historia wciąga – można poczuć się tak jakby ów bajarz rzeczywiście siedział toż obok nas i raczył nas tym co sam kiedyś usłyszał, bowiem nie są to opowieści spisane a zasłyszane – gdzieś kiedyś i od kogoś. Przekazywane z ust do ust, z pokolenia na pokolenia, dziada na pradziada. Tak jak było kiedyś. I w zależności od potrzeb i tego kto je opowiadał w różnych zakątkach świata mogą one brzmieć nieco inaczej. Jednak taka jest prawda – właśnie tak było. Nie od dziś wiadomo, że nasi przodkowie całą swoją wiedzę i wiarę przekazywali sobie przede wszystkim w opowieściach. Takie opowieści otrzymujemy w tej książce – z usta bajarza, który sam przyznaje, że nie jest nieomylny. Tym samym nie jest to powieść naukowa czy też kompendium wiedzy o mitologii słowiańskiej a opowieść autorska (wizja autora do której autor wprowadził trochę własnej fantazji) o tym jak mogło być – narrator otwarcie mówi, że to tylko jedna z wielu interpretacji i tak naprawdę mogło być zupełnie inaczej ^_^  Postać bajarza jaką stworzył autor jest tak naturalna, że my jako czytelnicy całym sobą możemy zagłębić się w opowiedzianych przez niego baśniach i legendach. Z jednej strony może wydawać się, że jest wszechwiedzący a z drugiej sam otwarcie mówi o swoich „wadach”, dzięki czemu jest jeszcze bardziej bliższy. Jednak nie tylko on zasługuje na uwagę. Ciekawie prezentują się również bogowie – potężni a jednocześnie tacy ludzcy, niepozbawieni wad i niedociągnięć a także ulegający pokusom… jak żywi.

  Witold Jabłoński pracując nad swym słuchowiskiem a następnie książką w całości opierał się na źródłach historycznych aby przybliżyć świat takim jakim widzieli go nasi przodkowie. Odkrywa przed nami zagadki przeszłości, odsłania kolejne karty i ujawnia tajemnice. Przybliża to co było – prawdę a jednocześnie by nadać lekkości i swobody, całość nieco zabarwia fantazją. Jednak wszystko z umiarem, tak aby nie stworzyć powieści fantasy. Fajnym dodatkiem do całości jest obszerny wstęp autora w którym pisze on o źródłach historycznych z których korzystał jak również porównuje wybrane wątki z ich odpowiednikami w innych kulturach, co pokazuje jak przeplatały się one ze sobą. Widać tutaj również podobieństwa do chrześcijaństwa a dokładnie to jak chrześcijaństwo czerpało od dawnych Słowian modyfikując to i owo a także zmieniając do własnych potrzeb. Jednakże pewne tradycje zostały jak np. obchody święta zmarłych. Całość uzupełnia dodatek o słowiańskich bóstwach występujących w książce, kalendarz obrzędowy Słowian opracowany przez Ratomira Wilkowskiego jak również bibliografię, która odsyła do innych pozycji w tym temacie.  Książka została napisana w stylu gawędziarskim, dzięki czemu czyta się dość dobrze i przyjemnie. Według mnie lżej niż Parandowskiego – język jest bardziej przystępny co sprawia, że po publikację mogą sięgnąć wszyscy rozpoczynający przygodę z tym tematem. Oczywiście tak naprawdę to kwestia indywidualna – wszystko zależy od tego, czy lubimy taki styl a przede wszystkim tematykę, którą książka porusza.
Wyraźnie czuć w niej słowiańskość.. legendy, mity, podania, baśnie – to trzeba lubić aby odnaleźć się w tej książce. Z drugiej strony wcześniej wspomniana gawędziarska nuta i styl bajarza, może sprawić, że dany temat polubimy. Jeśli miałabym jakieś większe uwagi to spojler w tytule jednego z opowiadań, który zdradza sam autor – zaskakiwać mogą również niektóre pomysły fabularne. Niemniej warto zajrzeć i przeczytać chociaż fragment. A jeśli nie jesteście pewni zachęcam do wysłuchania fragmentu słuchowiska 🙂

  I pamiętajcie… Nie jest to kompendium wiedzy o mitologii słowiańskiej czy też powieść naukowa a wersja autorska do której pan Jabłoński wprowadził trochę własnej fantazji,  Opowieść bajarza o tym jak mogło być  – sam bajarz mówi nam, że to tylko jedna z wielu interpretacji i tak naprawdę mogło być zupełnie inaczej ^_^

FRAGMENT KSIĄŻKI

Fragment wywiadu z autorem z bloga Słowiańska mitologia  (na blog warto zajrzeć jeśli interesujecie się tematem)
Zacznijmy od tego, czym właściwie są „Dary bogów”. Czego czytelnik może się spodziewać po książce?
Można potraktować ją jako zbiór opowieści, wzbogacony o aparat naukowy: obszerne Wprowadzenie, zawierające zarys obrazu Słowiańszczyzny w dawniejszej literaturze i historiografii oraz moje własne propozycje koncepcyjne, w dalszej części książki znajdują się biogramy występujących w niej bóstw, a także krótki artykuł Ratomira Wilkowskiego prezentujący kalendarz rodzimych obrzędów. Ideą przewodnią książki było przekazać obecną wiedzę na dany temat w sposób przystępny nawet dla nieprzygotowanego merytorycznie czytelnika.

Tytuł: Dary Bogów | Autor: Witold Jabłoński | Wydawnictwo: Wydawnictwo Genius Creations | Okładka: miękka | Stron: 364