Jeśli chcecie poczuć się jak dziecko… „Gałka od łóżka” Mary Norton, Jan Marcin Szancer | Mistrzowie Ilustracji.

   Kiedy kilka lat temu usłyszałam o tej książce w internecie, jako osoba ceniąca klasykę a także pierwotne wydania książek (te sprzed lat), pomyślałam, że byłabym szczęśliwa, gdyby książka znalazła się w mojej domowej biblioteczce. Szukałam jej po księgarniach a nawet w jednym a antykwariatów, jednak daremnie.
Postanowiłam napisać do wydawnictwa z pytaniem i prośbą o wznowienie nakładu, okazało się, że jeszcze jeden – ostatni egzemplarz tej książki jest tylko i wyłącznie na stanie w księgarni stacjonarnej (z bardzo delikatnie pogiętą górną krawędź grzbietu, co nie jest defekt, tylko bardzo delikatnym zagięciem). Spytałam o możliwość zakupu razem z kilkoma innymi pozycjami. I w ten oto sposób książka trafiła do mnie a owego zagięcia nie widać (już nie wspominając, jak starannie i dokładnie zostały zabezpieczone książki <3)  :)  „Gałka od łóżka” to pierwsza powieść Mary Norton napisana w 1943 roku. Opowiada przygody trójki rodzeństwa: Kasi, Karolka i Pawełka, którzy jedne ze swoich wakacji spędzają na wsi u ciotki Beaty. Wakacje zapowiadały się nieciekawie do dnia w którym Pawełek zauważył sąsiadkę latającą na miotle. Panna Price jest początkującą czarownicą, która dopiero poznając tajniki latania. W zamian za dochowanie sekretu o swojej „profesji” wręcza dzieciom upominek – gałkę od łóżka. Jednak nie jest to zwyczajna gałka – wystarczy ją przekręcić, aby łóżko przeniosło się w dowolnie wybrane miejsce w czasie i przestrzeni.

  Narracja powieści jest powolna i spokojna. Historia może wydawać się przewidywalna, jednak to tylko pozory bowiem z każdą stroną historia staje się coraz bardziej rozbudowana. Pojawiają się rozbudowane opisy, kolejne – nowe wątki i wydarzenia na które trzeba zwrócić uwagę i o nich pamiętać, gdyż autorka lubi co jakiś czas do nich wracać. Jednak nie jest to przypominanie i pisanie po raz drugi o tym co było, tylko nawiązywanie do przeszłych wydarzeń. Tym samym lektura wymaga myślenia i skupienia a w młodym czytelniku ćwiczy umiejętność kojarzenia i łączenia ze sobą faktów jak również analizy ciągu przyczynowo-skutkowych.  Język z jednej strony dość prosty, z drugiej wyraźnie trąci myszką, jednak nie mogę uznać tego za wadę. Owszem w trakcje lektury można odczuć lekki upływ czasu ale zachwyca on swoim bogactwem – starannymi i ładnymi opisami, dobranymi słowami, szacunkiem do słowa pisanego. Dzięki temu (a także dobrego przekładu Ireny Tuwim) książkę czyta się z wypiekami na twarzy.
Powoli zostajemy wessani w opisaną historię, razem z bohaterami doświadczamy niezwykłych przygód – śmiejemy się, żartujemy, wzruszamy ale również odczuwamy strach, momenty niepewności czy grozy. Tyle przygód i emocji a to za sprawą jednej książki i magicznej gałki od łóżka.  Gałka od łóżka to magiczna opowieść, która przenosi do beztroskich lat dzieciństwa, kiedy nasze głowy były pełne przeróżnych pomysłów a największą przyjemność sprawiał czas spędzony z rówieśnikami na świeżym powietrzu.
Do lat kiedy karą nie był zakaz dostępu do internetu, czy telefonu a zakaz wychodzenia z domu – bo przecież na dworze jest tyle fajnych rzeczy do roboty.
Do lat kiedy wakacje spędzało się na łonie natury spacerując po lesie, łące lub opalając się nad jeziorem lub na wsi u Babci i Dziadka, gdzie na łące pasły się byki, krowy, czasem konie. Po podwórku ganiały kury, kaczki i pisklęta, przed budą szczekał pies, w sianie w stodole siedział kot a i myszka lub chomik. W ogrodzie pachniały piwonie, gdzieś dalej rzepak i zboże, a w stodole słomą i sianem.   Do lat i miejsc kiedy biegało się po sadzie, zbierało jabłka, gruszki, wiśnie i czereśnie. Rwało maliny z krzaczka lub jagody i jeżyny rosnące w rowie. Zrywało czerwone maki, stokrotki i mlecze do wianka…. wieczorami po kolacji składającej się z placuszków pieczonych na kuchence kaflowej i kubku świeżego kakao lub mleka, leżąc już w łóżku słuchało niesamowitych opowieści Babci i Dziadka. I śniło.. o marzeniach, niezwykłych przygodach i wielkich czynach. A następnego dnia rano zbudzeni pianiem koguta i rykiem krowy rozpoczynało dzień od nowa – szło do kurnika po jajka, zjadało śniadanie, może czasem pomogło w lekkich obrządkach…. Jednak przede wszystkim uruchamiało wyobraźnie i doskonale się bawiło.  Gałka od łóżka to niewątpliwie klasyka przed duże „K”. Cieszę się, że wydawnictwo Dwie Siostry w 2011 roku na łamach serii „Mistrzowie Ilustracji”, zdecydowało się na jej wznowienie, tak jak została wydana za pierwszym razem – w tłumaczeniu Ireny Tuwim oraz ilustracjami Mistrza Jana Marcina Szancera. Nowe wydanie może spodobać się dzieciom oraz dorosłym czującym sentyment do tej opowieści lub chcącej ją poznać. Jednocześnie i te pierwsze wydania z pożółkłym papierem i specyficznym zapachem mają niepowtarzalny urok, jednak tych należy szukać już w antykwariacie (najlepiej stacjonarnie bo wówczas wiemy w jakim trafi do nas stanie).  Jestem świadoma, że dla współczesnych dzieci książka może wydać się nieco przestarzała i spokojna, niemniej nie wątpliwie ma ona swój urok. To opowieść, która może nie tylko wciągnąć, zauroczyć a także być świetną przygodą, natomiast starszym i dorosłym przypomnieć o dzieciństwie, marzeniach, planach a także tym co wówczas sprawiało radość, cieszyło i co było dla nas ważne.

  Chcecie poczuć się jak dziecko i przenieść się do świata wyobraźni, gdzie przygoda czeka tuż za rogiem?

Tytuł: Gałka od łóżka | Autor: Mary Norton | Przekład: Irena Tuwim | Ilustracje: Jan Marcin Szancer | Okładka: Twarda | Ilość stron: 288