„Pan”, „Wiktoria” i „Marzyciele” Knut Hamsun

  Dzisiaj chciałabym skupić się na literaturze pięknej a dokładnie trzech powieściach wydanych w jednym tomie przez wydawnictwo Zysk S-ka – Pan, Wiktoria i Marzyciele, których autorem jest Knut Hamsun.  Pan to lirycznie i nostalgicznie napisana opowieść o losach porucznika i byłego żołnierza a także myśliwego Thomasa Glahna, który żyje wraz ze swoim psem w małej chatce w lesie na dalekiej Północy, nad fiordami. Mężczyzna pewnego dnia poznaje Edwardę, córkę kupca z pobliskiego miasteczka, z którą z czasem zaczyna łączyć go silna więź. Żadne z nich nie jest w stanie dokładnie sprecyzować czym ona jest – czy to zwykła sympatia, zauroczenie a może miłość? Tak naprawdę stoją w miejscu co wiąże się z pewnymi konsekwencjami a z czasem prowadzi do tragedii, której nie dało się uniknąć.  Jak wspomniałam „Pan” to opowieść o wyobcowaniu, smutku, melancholii a także braku możliwości porozumienia się ze sobą dwóch osób inaczej postrzegających świat. Z jednej strony mężczyzna będący samotnikiem, kochający naturę i potrafiący żyć z jej surowymi zasadami, tak naprawdę niewiele potrzebujący do życia. Z drugiej kobieta będąca damą i wychowana w luksusach. Zupełnie dwa różne światy. A jednak między nimi rodzi się głębsze uczucie. Jednak czy to może się udać?
Portrety ludzi, pytania o sens życia, tysiące myśli, które kłębią się w głowie. Marzenia, które nie mogą się spełnić, podążanie za złudzeniami i poszukiwanie siebie. Próba odnalezienia tej drugiej osoby a także oddzielenia tego co ważne od tego co błahe. A to wszystko na tle surowego klimatu Północy i przyrody – odległy od tego co jest nam znane i współczesnych realiów.  Wiktoria to krótka, nostalgiczna i sentymentalna opowieść miłości Janka, syna młynarza do Wiktorii, dziewczyny z wyższych sfer. Mimo iż obydwoje żywili do siebie szczere uczucie ich miłość nie była możliwe nie tylko ze względu na różnice majątkowe ale również dumne charaktery obydwu z nich. Można by rzecz, że autor stworzył taki poemat o miłości – tym jak się rozpoczyna, jest pielęgnowana i rozkwita, jednak tylko po części, bo tak naprawdę jest przez coś i kogoś hamowana. Na poszczególnych kartach widzimy nie tylko głębokie uczucia jakie łączą głównych bohaterów wraz z ich dogłębną analizą od beztroskich lat dziecięcych poprzez młodzieńcze zaloty a dojrzałość i prostotę serca. To również pewien wątek poboczny, który łączy się z tym głównym i ma wpływ na to w jakim kierunku podążają losy głównych bohaterów.

  To napisana prostym, lecz lirycznym językiem i krótkimi zdaniami opowieść o niespełnionej prawdziwej i wielkiej miłości. Miłości, która nie miała racji bytu, o trudnych wyborach i decyzjach podjętych na całe życie. O ludziach, którzy żyli obok a tak naprawdę jakby z dala od siebie. Ludziach, którzy najpierw podążali tą samą ścieżką ale w pewnym momencie gdzieś się rozminęli. W mojej opinii potraktowana trochę „po omacku”, ale jednocześnie na swój sposób potrafiąca poruszyć w szczególności, kiedy marzy się o prawdziwej miłości, z ukochaną osobą pokłóciło lub tę prawdziwą miłość straciło.   Marzyciele to opowieść o telegrafiście Ove Ronaldsen w wolnej chwili będącym również wynalazcą a także kochliwym artystą lubiącym wypić i często wdającym się w bójki. jego burzliwe życie, fantazja, wewnętrzna energia i emocjonalność nie znajdują zrozumienia społeczności małej wioski rybackiej, w której przyszło mu żyć. A on pragnie prawdziwej i wielkiej miłości. Obiektem jego westchnień staje się córka szanowanego kupca, jednak kobieta wyraźnie odrzuca jego zaloty jednocześnie dając mu do zrozumienia jak wiele ich dzieli przez co ich znajomość nie jest możliwa. Przychodzi wiosna a z nią nie tylko świat budzi się do życia, budzą się również uczucia. Jednak to wystarczy by telegrafista odnalazł drogę do serca ukochanej kobiety?

  To naprawdę krótka powieść – można powiedzieć nowelka w której nie brakuje malowniczych opisów przyrody a także osad i wiosek sprzed laty. Człowiek posiadający wrażliwą dusze i bujną wyobraźnię najprawdopodobniej przeniesie się do opisywanych miejsc i krain. Ujrzy te wszystkie lasy, łąki, morza, poczuje wiatr we włosach i zapach morskiej bryzy. Bohaterowie są wyraźni – każdy z nich tak jakby żyje w swoim świecie i inaczej go spostrzega a jednocześnie te przeróżne światy. Czytamy o ich uczuciach i jeśli się wczujemy możemy poczuć to samo co oni, bo Kunt pisze w taki sposób, że czuć te wszystkie emocje.
Kolejna książka będąca metaforą – symbolem.
Czy o miłości? O marzeniach? A może o straconych szansach i nadziejach? O „opamiętaniu się” kiedy jest już za późno?
Wypełniona refleksją i melancholią. Trochę staromodna i tak jakby urwana ale posiadająca swój urok.   W ten oto sposób rozpoczęłam i na jakiś czas zakończyłam swoją przygodę z twórczością Hamsun’a. Mimo iż od kiedy pamiętam sięgam po literaturę piękną i klasykę powyższe opowiadania/nowelki były dla mnie nowym doświadczeniem. Dzięki tej lekturze mogłam chociaż trochę poznać styl i sposób pisania autora a także to jakie tematy poruszał. Nie wątpliwie pisał nie tylko o miłości – prostej lecz przybierającej przeróżne postaci a także o życiu. A to wszystko prosto i spokojnie, bez górnolotnych frazesów i zbędnych słów. Dowiedziałam się, że pisarz jest uznawany za prekursora modernistycznych tendencji w powieści psychologicznej oraz egzystencjalnej – przed ukazaniem się jego pierwszej powieści „Głód” nikt wcześniej nie pisał w taki sposób

  Przyznaję – zbytnio nie poczułam zachwytu jednak nie mogę powiedzieć, że mi się nie podobało, bo tak nie było. Nie żałuję czasu spędzonego z tymi pozycjami. Według mnie warto im się przyjrzeć, zajrzeć – to coś zupełnie innego, niż to po co większość sięga na co dzień.

Tytuł: Pan. Wiktoria. Marzyciele | Autor: Knut Hamsun | Wydawnictwo: Zyk S-ka | Okładka: twarda | Stron: 176/134/122 (trzy powieści) |