Czarnoksiężnik ze Szmaragdowego Grodu – L. Frank Baum | Wegańskie RAW roladki z marchewki z pastą z zielonego groszku i tahini

  Ci, którzy regularnie odwiedzają mój blog wiedzą, że od najmłodszych lat cenię klasykę (w tym również klasykę dla dzieci) a także książki sprzed lat – te w których być może zaczytywali się nasi dziadkowie, rodzice, starsze rodzeństwo. Cieszy mnie kiedy te wszystkie, niekiedy zapomniane książki po latach otrzymują swoje „drugie życie”. I choć niektóre z nich tych kolejnych żyć otrzymują kilka, to znajdą się również i takie które nie miały aż tylu wcieleń.  Wydawnictwo Dwie Siostry założone w 2005 roku przez trzy koleżanki (Joannę Rzyską, Jadwigę Jędryas i Ewę Stiasny, z siedzibą w Warszawie), specjalizuje się w książce dziecięcej z dużym naciskiem na treść jak również oprawę graficzną. Nakładem tego wydawnictwa ukazało się wiele wznowień takich książek jak „Babcia na jabłoni”, „Mała Księżniczka”, czy seria o detektywie True Sventonie – te wymienione z oryginalnymi ilustracjami pochodzącymi z pierwszych wydań. Niedawno swoje wznowienie miała powieść dla dzieci autorstwa Lymana Franka Bauma pt „Czarnoksiężnik ze szmaragdowego grodu” znana po tytułem „Czarnoksiężnik z Krainy Oz”.   Powieść po raz pierwszy została wydana w Chicago w 1900 roku, będąc pierwszym utworem fantasy w amerykańskiej literaturze dziecięcej, odgrywając istotną rolę w rozwoju tego gatunku.
Pierwsze polskie wydanie, zatytułowane „Czarnoksiężnik ze Szmaragdowego Grodu”, ukazało się w 1962 roku nakładem Naszej Księgarni w przekładzie Stefanii Wortman i ilustracjami Adama Kilian. Powieść była wielokrotnie wznawiana w tym samym tłumaczeniu, jednak następne wydania Naszej Księgarni ilustrował już Zbigniew Rychlicki. Oczywiście na rynku księgarskim jest sporo różnych wydań i różnych przekładach w tym również te z ilustracjami pochodzącymi z pierwszych amerykańskich wydań, jednak wydawnictwo Dwie Siostry dwie siostry zdecydowało się na wznowienie pierwowzoru wybierając ilustracje Adama Klian.   Książka opowiada historię mieszkającej w Kansas Dorotki, która za sprawą tornada, wraz ze swoim domem i psem Toto, przenosi się do baśniowej krainy. Spadający dom zabija jedną z czterech czarownic władających tym miejscem, dzięki czemu dziewczynka wchodzi w posiadanie czarodziejskich srebrnych trzewiczków. W powrocie do domu Dorocie może pomóc tylko potężny czarnoksiężnik Oz mieszkający w Szmaragdowym Grodzie (stąd też tytuł książki). W trakcie swojej podróży dziewczyna poznaje nowych przyjaciół: Stracha na Wróble, Tchórzliwego Lwa oraz Blaszanego Drwala, którzy mając swoje własne prośby do czarnoksiężnika, postanawiają do niej dołączyć.  Historia jest prosta i w zasadzie schematyczna, oparta na motywie drogi – wędrówki w trakcie której bohaterowie poznają siebie samych jak również nawzajem i przechodzą wewnętrzną przemianę. Mamy Dorotkę, która początkowo jest nieuprzejma, pyskata i krnąbrna: Strachowi na Wróble wytyka brak rozumu, Tchórzliwego Lwa nazywa tchórzem, a poza tym obrażała się tupiąc nóżką. Jednak z czasem dostrzega je co daje możliwość aby nad nimi popracować i stać się lepszym człowiekiem.
Strach na Wróble bardzo pragnie rozumu, który tak na prawdę posiada bo to on rozwiązuje problemy i wykazuje się największą rozwagą oraz rozsądkiem.
Tchórzliwy Lew w niektórych sytuacjach rzeczywiście odczuwał lęk. Jednak kto go w sobie nie posiada? ” Tak na prawdę ten „tchórz” potrafi odnaleźć w sobie mnóstwo odwagi, by stanąć w obronie bliskich.
Problem mam z Blaszanym Drwalem. Twierdzi, że nie ma serca: z jednej strony płacze po przypadkowo zabitym żuczkiem a z drugiej bez zastanowienia zabija żbika. Pozostawia to lekkie zniesmaczenie w szczególności, że opis „zbrodni” mimo iż to książka dla dzieci, jest bardzo dosłowny.  Świat, który stworzył Baum nazwałabym schematycznym. Wszystko jest w nim białe lub czarne, nie ma miejsca na odcienie szarości co widać na pierwszy rzut oka. Ponadto Dorotka spotyka nowych przyjaciół w równych odstępach czasu a każdy z nich ma jasno postawione sobie cele, które pragnie zrealizować. Tak na prawdę jedną zagadką stanowi fakt kim jest wielki Oz i czy zrealizuje prośby bohaterów.
Nie oznacza to, że jest nudno – wielokrotnie powtarzałam, że w „prostocie tkwi siła”. Nie wszyscy lubią skomplikowane historie, są również tacy, którzy piękno dostrzegają w tym co niepozorne i nie przeszkadza im schematyczność. Poza tym w przypadku „Czarnoksiężnika…” należy mieć na uwadze fakt kiedy książka została napisana – to rok 1900 –  nie były to czasy, kiedy autor musiał wymyślać i zmyślać aby książka została pozytywnie odebrana przez czytelników (widać to na przykładzie prostych opowieści w których zaczytywali się nasi dziadkowie i rodzice). Powieść Lymana Franka Bauma te uznanie zdobyła rozpoczynając nowy gatunek literacki (fantastykę) a także zostając wpisanym na listę klasyki dziecięcej.  „Czarnoksiężnik ze Szmaragdowego Grodu” bazując na schematycznym i przewidywalnym motywie wędrówki (bohaterowie idą przed siebie i docierają do celu) nie tylko pokazuje wewnętrzną przemianę bohaterów i to jak dojrzewają, ale również fakt, że nikt nie jest doskonały. Każdy posiada zarówno mocne jak i słabe strony. Każdemu czegoś brakuje i to nie znaczy, że jesteśmy od kogoś gorsi. One również decydują o tym jacy i kim jesteśmy. Jeśli jesteśmy w stanie, możemy braki uzupełnić aby stać się lepszą wersją siebie.
Ponadto uczy, że pozory mogą mylić (co widać na przykładzie tytułowego Czarnoksiężnika) jak również a może i przede wszystkim tego aby uwierzyć w siebie. Ileż to razy podobnie jak bohaterowie tej opowieści wątpiliśmy w swoje umiejętności, szukaliśmy tego co tak na prawdę od dawna mieliśmy w swoim posiadaniu, tuż przed oczami?   „Czarnoksiężnik ze Szmaragdowego Grodu” to opowieść, która ma swoje mocne jak i słabe strony. Jednych zachwyci, innych zadowoli a kolejnym wyda się nieciekawa. Jesteśmy różni ale tak samo ważni i między innymi o tym mówi jej treść. Ja mam z nią miłe wspomnienia z tą różnicą, że pod innym tytułem. Pamiętam, że „Czarnoksiężnik z krainy Oz”, był jedną z pierwszych grubszych książek literatury dziecięcej (wcześniej podczytywałam encyklopedie, słowniki języka polskiego, wyrazów obcych, książki o historii itp), które przeczytałam niedługo po tym jak nauczyłam się czytać. Sięgnęłam po nią tylko i wyłącznie ze względu na lwa na okładce oraz śliski papier a w rezultacie miło spędziłam czas. Jakiś sentyment pozostał. Zachęcam aby sięgnęli po nią fani fantastyki – nie w celu poszukiwania wrażeń a sprawdzenia jak ten gatunek literacki uległ zmianie i owulował na przestrzeni lat.

Tytuł: Czarnoksiężnik ze Szmaragdowego Grodu | Autor: L. Frank Baum | Tłumaczenie: Stefania Wortman | Ilustracje: Adam Kilian | Wydawnictwo: Dwie Siostry | Liczna stron: 224 | Okładka: twarda

ilustracje pochodzą z instagrama wydawnictwa Dwie Siostry

W dziale przepis chciałabym zaproponować Wam przepis na lekką i wiosenną przekąskę – w 100% wegańską, RAW, bezglutenową, bezmleczną, bezcukrową i nie wiem jeszcze jakie „bez” ^_^ Składniki
1 średniej wielkości marchewka

 Pasta z groszku:
* 250g groszku
ew. 1 ząbek czosnku
ew. 1-2 łyżki zimnej wody
ew. odrobina soku z cytryny, przyprawy do smaku
tahni lub pasta słonecznikowa do smaku

* najsmaczniejszy jest ten mrożony ale może być również z puszki

Mrożony zielony groszek zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na kilka minut do czasu aż zmięknie. Odsączamy następnie miksujemy na gładko ewentualnie z drobno posiekanym ząbkiem czosnku oraz tahini/pastą słonecznikową. Gdyby pasta była zbyt gęsta dolewamy odrobinę wody. Jeśli chcemy możemy również dodać odrobinkę soku z cytryny. Na końcu doprawiamy do smaku i odkładamy do lodówki na ok. 30 minut.

UWAGI
Zielony groszek można też rozgnieść widelcem lub tłuczkiem/praską do ziemniaków.
Z tych proporcji pasty wyjdzie Wam więcej niż to co wykorzystacie w przepisie – to co zostanie możecie wykorzystać na kanapki, grzanki lub wafle.

Roladki:
Pestki słonecznika prażymy na suchej rozgrzanej patelni. Odkładamy na bok.
Marchew myjemy i obieramy. Przy pomocy szerokiego obieraka lub mandoliny kroimy ją w wzdłuż w cienkie długie plastry (o grubości ok. 2-3 mm). Staramy aby się nie przerwały.
Układamy je płasko na blacie lub desce. Każdy smarujemy pastą z zielonego groszku, zawijamy w roladkę a następnie spinamy wykałaczką.
Gotowe roladki układamy na talerzu i odstawiamy na ok. 15 minut do lodówki. Wyciągamy je ok. 15 min. przed podaniem i posypujemy prażonymi pestkami słonecznika.
Smacznego